Het begrip modaal inkomen wordt vaak gebruikt in de politiek. Vooral tijdens de economische crisis komt deze term vaak terug. Maar wat wordt er precies mee bedoeld? En wat is het verschil tussen het modaal inkomen en het gemiddelde inkomen?
Het modaal inkomen is een algemeen gebruikt begrip in de Nederlandse inkomenspolitiek. Hiermee wordt een geprikt inkomensniveau bedoeld. Het betekent dus letterlijk het meest voorkomende inkomen, niet het gemiddelde inkomen. Het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) berekent dit modaal inkomen als volgt: voor ieder huishouden wordt het besteedbaar huishoudensinkomen berekend. Dit is het bruto-inkomen van alle leden van het huishouden verminderd met betaalde inkomensoverdrachten, premies en belastingen. Dit bedrag wordt vervolgens gecorrigeerd voor samenstelling en grootte van het huishouden, waarbij rekening wordt gehouden met het aantal volwassenen en kinderen naar leeftijd.
Het CPB (Centraal Plan Bureau) heeft (sinds 2013) weer een andere manier van berekenen van het modaal inkomen. Het wordt berekend als 79% van het gemiddelde inkomen per arbeidsjaar. Hierbij is de 79% bepaald door middel van een historische cijferreeks.
Het modaal inkomen is volgens het CPB in 2010 € 32.500 en voor 2011 en 2012 € 33.000. Voor 2013 wordt een modaal inkomen van € 33.000 geschat. Ter vergelijking, het gemiddelde inkomen over 2010 is € 22.100.
Als er gesproken wordt van een bovenmodaal inkomen, dan wordt in 2013 dus bedoeld een inkomen van meer dan € 33.000. Ligt het inkomen hier onder, dan wordt van benedenmodaal inkomen gesproken. Ligt het inkomen op € 66.000 dan spreken we van een dubbelmodaal inkomen of 2x modaal.
Ook wordt de term Jan Modaal vaak gebruikt. Hiermee wordt een persoon bedoelt die een modaal inkomen heeft. Harry Holland, Familie Doorsnee en Henk en Ingrid worden ook weleens gebruikt. In andere landen wordt de term Jan Modaal ook gebruikt. Zo heet het in Engeland Fred Bloggs en in Frankrijk Jean Dupont.